مروری بر جنبه‌های زراعی، فیتوشیمیایی و فارماکولوژی گیاه شاهدانه (Cannabis sativa L.)

صادق اسدی۱، حسین مقدم*۲، حسنعلی نقدی‌بادی۳، محمدرضا نقوی۴، سیدعلیرضا سلامی۵، سیدعلیرضا سلامی۵
۱- دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
۲- ۲- استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
۳- ۳- مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج، ایران
۴- ۴- استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
۵- ۵- دانشیار گروه علوم باغبانی و فضای سبز، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

مجله گیاهان دارویی

چکیده

شاهدانه با نام علمی Cannabis sativa L.، گیاهی علفی، یک‏ساله و متعلق به خانواده Cannabacea است. بذرهای این گیاه میزان قابل توجهی روغن و اسیدهای چرب اشباع نشده دارند و از لیف موجود در آن در صنایع کاغذسازی و نساجی استفاده می‏شود. تتراهیدروکانابینول و کانابیدیول از مهم‌ترین ترکیبات کانابینوئیدی این گیاه می‏باشند که به دلیل خواص شناخته ‏شده دارویی آنها، از اهمیت زیادی برخوردارند. در مطالعات مختلف اثر درمانی ترکیبات دارویی گیاه شاهدانه روی برخی بیماری‏ها از جمله سرطان، ام اس، ایدز و اثرگذاری‏های تسکینی و ضد‌اضطرابی آن گزارش شده است. با توجه به اهمیت دارویی و صنعتی شاهدانه و همچنین وجود تنوع ژنتیکی گسترده آن در ایران، لازم است مطالعات بیشتری برای شناخت بهتر این گیاه و تولید اقتصادی ترکیبات دارویی آن صورت گیرد. در این مقاله، خصوصیات زراعی، دارویی و فیتوشیمیایی و برخی ویژگی‏های ارزشمند این گیاه مورد بررسی قرار گرفته است.
واژه‌های کلیدی: شاهدانه، اثر درمانی، الیاف، تتراهیدروکانابینول، روغن، کانابیدیول

متن کامل