عباس پورحیدری ۱؛ فرهاد رحمانی نیا۲
۱کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزش، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران.
۲استاد دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
مطالعات کابردی علوم زیستی در ورزش
چکیده
زمینه و هدف: با وجود اهمیت آمادگی جسمانی مطلوب برای افراد نظامی و انتظامی، نشان داده شده است که چاقی و افزایش وزن در نیروهای نظامی و انتظامی رو به گسترش است. هدف کلی پژوهش حاضر، بررسی آثار تمرین هوازی و بی تمرینی بر شاخص مقاومت به انسولین، نیمرخ لیپیدی و ترکیب بدنی مردان دارای اضافه وزن نیروی انتظامی بود. روش تحقیق: تعداد ۴۰ نفر از مردان نیروی انتظامی دارای اضافه وزن با میانگین سنی۶/۳±۲۹/۸ سال، قد ۶±۱۷۵/۵ سانتی متر، وزن ۶/۲±۸۷/۴۲ کیلوگرم و شاخص توده بدن ۴/۴±۲۸/۵۵؛ به صورت هدفمند در تحقیق شرکت کردند و به طور تصادفی به دو گروه ۲۰ نفری شامل گروه تمرینات هوازی و یک گروه شاهد تقسیم گردیدند. برنامه تمرینی هوازی مشتمل بر دویدن مداوم با روند ثابت به مدت ۸ هفته، سه جلسه در هفته، با شدت ۶۵ تا ۷۵ درصد حداکثر ضربان قلب، به مدت ۲۰ دقیقه در هر جلسه و افزایش یک دقیقه ای به زمان تمرین در هر جلسه؛ اجرا شد. پس از انجام پروتکل تمرینات هوازی توسط گروه تجربی و آزمون گیری برای بار دوم، آزمودنی ها به مدت ۶ هفته در شرایط بی تمرینی قرار گرفتند. بعد از ۶ هفته بی تمرینی، تمامی آزمون ها تکرار شدند. برای مطالعه اثر درون گروهی و بین گروهی، از آزمون آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی توکی در سطح ۰/۰۵≥p استفاده شد. یافته ها: اجرای ۸ هفته تمرین هوازی موجب کاهش معنی دار مقاومت به انسولین (۰/۰۰۳=p)، درصد چربی (۰/۰۰۱=p)، شاخص توده بدن (۰/۰۰۴=p)، و بهبودی نیمرخ لیپیدی (۰/۰۵>p) شد؛ اما پس از ۶ هفته بی تمرینی، تمامی سازگاری های ایجاد شده حالت اولیه قبل از تمرین برگشت. نتیجه گیری: تمرین هوازی مداوم و منظم می تواند در بهبود عوامل خطرزای قلبی – عروقی در نیروهای انتظامی موثر باشد، در حالی که با بی تمرینی، این آثار مثبت از بین می رود.
کلیدواژهها
تمرین هوازی؛ بی تمرینی؛ مقاومت به انسولین؛ نیمرخ لیپیدی